Page 25 - letterhoeke 2015-1

ONDERZOEKER AAN HET WOORD: HENK VAN DER WAL
door Marijke de Boer

‘Jo moatte jo beheine’

Het duurde even voordat Henk van der Wal begreep wat collega- Onderling Genoegen
onderzoeker Gerard Mast hiermee bedoelde. Beperken; laat dat
nou net hetgene zijn, waar hij zo’n moeite mee heeft. Het lukt hem ‘Op een gegeven moment wilde
na al die jaren van onderzoek eigenlijk nog steeds niet. ik meer weten over de historie
van het vogelhouden en ben ik de
‘Van beroep ben ik elektricien, Op de ULO begon hij met zijn archieven ingedoken. In kranten
ik controleer technische instal- hobby. ‘Mijn vader en broer ben ik op zoek gegaan naar
laties bij grote bedrijven. Om dat hielden sierduiven, maar daar de eerste volièrevereniging in
te compenseren heb ik als hobby vond ik niks aan. Achter huis, we Leeuwarden en later naar andere
volièrevogels, of eigenlijk specifie- woonden aan de Grote Kerkstraat, vogelverenigingen in Friesland.
ker de kanarie,’ vertelt de Leeu- hadden we een duivenhok en een De Leeuwarder Courant was nog
warder Henk van der Wal (1943). volière in de binnentuin, die vanaf niet digitaal doorzoekbaar, ik heb
Hij vertelt er meteen bij dat zijn de straat niet te zien was.’ Het hele dagen achter een grote kast
hobby ontaard is. De hele wereld werden kanaries omdat die min- gezeten om de krant op filmrollen
heeft hij inmiddels overgevlogen der ruimte innemen dan kippen, te bekijken. Nu had ik het geluk
als keurmeester; internationale vertelt hij nuchter. ‘Ik heb nooit dat tentoonstellingen alleen in het
tentoonstellingen vragen speciaal staan zwijmelen voor het hok, najaar zijn, zo kon ik wat gerich-
naar hem vanwege zijn grote het ging mij om de sport.’ ter zoeken.’ In Leeuwarden is in
deskundigheid. Vorig jaar werd hij Nadat hij lid was geworden van de 1906 de eerste volièrevereniging
tot Ridder in de Orde van Oranje- Leeuwarder vogelvereniging werd opgericht, Onderling Genoegen,
Nassau benoemd als wereldwijd hij ook al gauw lid van de Neder- bestaande uit notabelen die zich
erkend expert op het gebied van landse Bond voor Vogelliefheb- kanaries konden permitteren en
kanariefokkerij en omdat hij bers, inmiddels is hij bijna vijftig ze voor de zang hielden. In 1924
provinciaal, landelijk en interna- jaar lid. ‘Ik wilde meer van het kwam de vereniging Kweeklust
tionaal actief is als bestuurder, fokken weten, over erfelijkheids- erbij, een afsplitsing van Onder-
keurmeester, docent en adviseur. leer en celleer, en via de Bond was ling Genoegen. Na de Tweede
Daarnaast heeft hij zich verdiept het makkelijker om gegevens uit Wereldoorlog zijn ze gefuseerd.
in de geschiedenis van het houden te wisselen. Bovendien kunnen ‘Al eeuwen eerder, in 1598, wordt
van vogels als gezelschapsdier en leden gebruik maken van facilitei- in Leeuwarden melding gemaakt
tal van publicaties geschreven. ten zoals pootringen die gefokte van een kanarie, nota bene aan de
Menig vrije dag bracht hij door op vogels krijgen ter identificatie.’ Grote Kerkstraat, waar ik zelf ook
Tresoar, en diens voorloper, om De Nederlandse bond telt 500 begon. De eerste kanaries buiten
die geschiedenis te ontdekken. verenigingen met een totaal van Leeuwarden kwamen al in 1601 in
‘De laatste tijd kom ik er helaas 26.000 leden. Werden de kanaries Harlingen voor ‘ten sterffhuijse
wat minder aan toe, omdat ik vroeger met name op zang gefokt, van Ids Reiners en Allegien
nog werk en veel van mijn vrije omstreeks 1900 veranderde dat Willems dochter, zijn huisvrouw’.
tijd in werk voor de Bond zit.’ naar het fokken op kleur. Op schilderijen uit de zestiende
eeuw staan rijke mensen, adel en
Henk van der Wal met een afbeelding van de kanarie uit het boek ‘Nederlandsche kooplieden, wel eens afgebeeld
vogelen volgens hunne huishouding, aert en eigenschappen beschreeven’ van met een kooi of een kanarie op
Christiaan Sepp en zoon uit 1770-1829. (Foto Haye Bijlstra) hun vingertop. Het geeft status
aan, een zangvogel was kostbaar.
Is mij trouwens nooit gelukt hoor

LETTERHOEKE 1 2015 | 25